Hidroelektrik Santral Otomasyonu
Hidroelektrik Enerji Nedir?
Belli bir miktar yükseklik kazandirilan suyun (sivinin) sahip oldugu potansiyel enerjiye, “hidrolik enerji” denir. Iste bu hidrolik enerji, ilk olarak bir takim düzeneklerin yardimi ile “mekanik enerji”ye çevrilir. Ardindan, olusturulan mekanik enerji, “elektrik enerjisi”ne dönüstürülür. Sahip olunan bu enerjiye, “hidroelektrik enerji” denir.
Hidroelektrik Santral Nedir ve Nasil Çalisir?
Kamuoyunda “HES” kisaltmasi ile bilinen hidroelektrik santraller, hidroelektrik enerji üreten tesislerdir. Dogal ya da suni sekilde, belli bir yükseklik kazanmis olan su, kendisinden daha düsük seviyedeki türbinlere iletilmektedir. Alt seviyedeki türbin çarklarina, çok hizli halde çarpan su, türbin milini döndürmektedir. Buna bagli olarak, jeneratör çalismaktadir ve elektrik enerjisi üretilmis olmaktadir.
Hidroelektrik Santral Kullaniminin Dünya ve Türkiyedeki Durumu Nedir?
Yeryüzünün elektrik ihtiyacinin büyük bir kismi, bu santrallerde üretilmektedir. Hidroelektrik enerji, dünyanin tamamindaki elektrik ihtiyacinin %19luk kismina denk gelmektedir. Ayni zamanda bu enerji, önemli bir kavram olan “yenilenebilir enerji”nin %69’luk dilimini de karsilamaktadir. Türkiye’de ise, 150 adetten fazla isletilen HES bulunmaktadir. Bakanlik kaynaklarinca alinan bilgiye istinaden, 2009 yilindaki elektrik üretiminin %18,5’lik kismi, hidroelektrik santrallerde üretilmistir.
Hidroelektrik Santrallerin Iyi Ve Kötü Etkileri Nelerdir?
Baraj yapimindan öncesinde gerçeklestirilen pek çok çalisma, baraj hazirlik ve tesislerin kurulum maliyetleri, bu santraller adina en büyük dezavantajlardan biridir. Yani, santral ve barajin yatirim maliyeti, oldukça yüksektir. Üstelik, yapilan onlarca çalismanin sonucunda, santral ya da barajin kurulmama riski de oldugu için, bosa para harcama riski de bulunmaktadir.
5484_trdeki-santrallerIsin ekonomik boyutunun disinda, bu santrallerin çok daha kötü bir etkisi de, dogal yasama ve çevreye zarar veriyor oluslaridir. Ki bu durum, kitlesel protestolarin ve HES’lere olan bas kaldirilarin da temelinde yer almaktadir. Hidroelektrik santraller, dogal ve vahsi hayata, bununla birlikte dogal kaynaklara zarar vermektedirler. Bunun yani sira, o cografyada yer alan bölgesel kültürlerin ve tarihi eserlerin yok edilmesi, tüketilen suyun kalitesine negatif yönde etki edilmesi gibi zararlari da, HESlerin dezavantajlarindandir. Ayrica, bu tesisler için pek çok sayida agaç kesildigi de unutulmamalidir.
Hidroelektrik santraller ile ilgili, avantaj olarak sayilabilecek noktalardan bahsedecek oldugumuzda ise, yatirim maliyetinin ardindan gerekli olan ham madde giderinin az maliyetli oldugu, çünkü su kullanildigi söylenebilmektedir. Ayni zamanda, hava kirliligi konusunda da çok büyük problem yasatmamaktadir.
Tüm bunlara ek olarak, HESlerin bulundugu çevrenin su ihtiyacini karsilayabildigi, sel ve taskinlari önledigi, iklimde yumusama yaratabildigi, santralin varligindan dolayi ulasim açisindan da kolaylik yasatabildigi, tarim arazilerinin sulanmasina katki saglayabildigi seklinde bir takim olumluluklar da söylenebilmektedir.
Belli bir miktar yükseklik kazandirilan suyun (sivinin) sahip oldugu potansiyel enerjiye, “hidrolik enerji” denir. Iste bu hidrolik enerji, ilk olarak bir takim düzeneklerin yardimi ile “mekanik enerji”ye çevrilir. Ardindan, olusturulan mekanik enerji, “elektrik enerjisi”ne dönüstürülür. Sahip olunan bu enerjiye, “hidroelektrik enerji” denir.
Hidroelektrik Santral Nedir ve Nasil Çalisir?
Kamuoyunda “HES” kisaltmasi ile bilinen hidroelektrik santraller, hidroelektrik enerji üreten tesislerdir. Dogal ya da suni sekilde, belli bir yükseklik kazanmis olan su, kendisinden daha düsük seviyedeki türbinlere iletilmektedir. Alt seviyedeki türbin çarklarina, çok hizli halde çarpan su, türbin milini döndürmektedir. Buna bagli olarak, jeneratör çalismaktadir ve elektrik enerjisi üretilmis olmaktadir.
Hidroelektrik Santral Kullaniminin Dünya ve Türkiyedeki Durumu Nedir?
Yeryüzünün elektrik ihtiyacinin büyük bir kismi, bu santrallerde üretilmektedir. Hidroelektrik enerji, dünyanin tamamindaki elektrik ihtiyacinin %19luk kismina denk gelmektedir. Ayni zamanda bu enerji, önemli bir kavram olan “yenilenebilir enerji”nin %69’luk dilimini de karsilamaktadir. Türkiye’de ise, 150 adetten fazla isletilen HES bulunmaktadir. Bakanlik kaynaklarinca alinan bilgiye istinaden, 2009 yilindaki elektrik üretiminin %18,5’lik kismi, hidroelektrik santrallerde üretilmistir.
Hidroelektrik Santrallerin Iyi Ve Kötü Etkileri Nelerdir?
Baraj yapimindan öncesinde gerçeklestirilen pek çok çalisma, baraj hazirlik ve tesislerin kurulum maliyetleri, bu santraller adina en büyük dezavantajlardan biridir. Yani, santral ve barajin yatirim maliyeti, oldukça yüksektir. Üstelik, yapilan onlarca çalismanin sonucunda, santral ya da barajin kurulmama riski de oldugu için, bosa para harcama riski de bulunmaktadir.
5484_trdeki-santrallerIsin ekonomik boyutunun disinda, bu santrallerin çok daha kötü bir etkisi de, dogal yasama ve çevreye zarar veriyor oluslaridir. Ki bu durum, kitlesel protestolarin ve HES’lere olan bas kaldirilarin da temelinde yer almaktadir. Hidroelektrik santraller, dogal ve vahsi hayata, bununla birlikte dogal kaynaklara zarar vermektedirler. Bunun yani sira, o cografyada yer alan bölgesel kültürlerin ve tarihi eserlerin yok edilmesi, tüketilen suyun kalitesine negatif yönde etki edilmesi gibi zararlari da, HESlerin dezavantajlarindandir. Ayrica, bu tesisler için pek çok sayida agaç kesildigi de unutulmamalidir.
Hidroelektrik santraller ile ilgili, avantaj olarak sayilabilecek noktalardan bahsedecek oldugumuzda ise, yatirim maliyetinin ardindan gerekli olan ham madde giderinin az maliyetli oldugu, çünkü su kullanildigi söylenebilmektedir. Ayni zamanda, hava kirliligi konusunda da çok büyük problem yasatmamaktadir.
Tüm bunlara ek olarak, HESlerin bulundugu çevrenin su ihtiyacini karsilayabildigi, sel ve taskinlari önledigi, iklimde yumusama yaratabildigi, santralin varligindan dolayi ulasim açisindan da kolaylik yasatabildigi, tarim arazilerinin sulanmasina katki saglayabildigi seklinde bir takim olumluluklar da söylenebilmektedir.